Αξιότιμοι διοργανωτές της
ημερίδας, κυρίες και κύριοι,
Ο Δήμος Ορεστιάδας βρίσκεται στο βορειότερο
και ταυτόχρονα στο ανατολικότερο σημείο της ηπειρωτικής Ελλάδας. Εκ των
πραγμάτων η ασφάλεια ήταν ένα
από τα κυριότερα ζητήματα που απασχολούσε πάντα
τις τοπικές κοινωνίες και την κεντρική κυβέρνηση, όπως είναι φυσιολογικό να
συμβαίνει για περιοχές που βρίσκονται στα σύνορα με άλλη κράτη. Όμως η κοινωνική διαστρωμάτωση και η
οικονομική δραστηριότητα στις πόλεις της περιοχής μας, δεν απείλησε σοβαρά κατά
το παρελθόν το αίσθημα ασφαλείας των κατοίκων. Αυτό συνέβη διότι εμείς δεν
είχαμε μεγάλες βιομηχανίες που θα μπορούσαν να προσελκύσουν εργαζόμενους από
άλλες περιοχές, δηλαδή ανθρώπους άγνωστους στις τοπικές κοινωνίες, ούτε η
τουριστική κίνηση ήταν τέτοια ώστε να έχουμε ροή επισκεπτών από διάφορες χώρες
ή άλλες ελληνικές περιοχές.
Ως εκ τούτου, σχεδόν όλοι γνωριζόμασταν
μεταξύ μας στις πόλεις του Έβρου και αυτό δημιουργούσε ένα επαρκές αίσθημα
ασφαλείας. Σε πολύ μεγάλο βαθμό τα αστικά κέντρα ενισχύθηκαν πληθυσμιακά από
ντόπιους κατοίκους της υπαίθρου και η πλειοψηφία των κατοίκων που ήρθαν από
άλλες περιοχές, ήταν στελέχη των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας,
δημόσιοι υπάλληλοι και φοιτητές τα τριάντα τελευταία χρόνια.
Το χρονικό ορόσημο για εμάς τοποθετείται στη
μετάβαση από τη δεκαετία του 1980 σ` αυτήν του 1990. Τα πολεμικά γεγονότα στη
Μέση Ανατολή, η αυξανόμενη ένταση στα κουρδικά εδάφη που ανήκουν σήμερα στην
Τουρκία, η κατάρρευση των παλαιών καθεστώτων στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης
και η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, ανέδειξαν την περιοχή μας σε έναν από τους
βασικούς διαδρόμους για τις μεταναστευτικές ροές προς την Ευρώπη.
Αυτό κλόνισε τη βεβαιότητα ασφάλειας που
είχαμε όλοι στον Έβρο. Και πάλι όμως δε μπόρεσε να ανατρέψει και να αλλάξει το
κοινωνικό στάτους, ούτε να δημιουργήσει ξενοφοβικές ή και ρατσιστικές
συμπεριφορές στο ντόπιο πληθυσμό.
Στον 21ο αιώνα οι ροές από την Ασία, αλλά
και από την Αφρική, αυξήθηκαν δραματικά. Δυστυχώς τα υφιστάμενα μέτρα δεν
επαρκούσαν πλέον. Έτσι ενισχύθηκαν οι δυνάμεις φύλαξης των συνόρων,
σχεδιάστηκαν οι δομές πρώτης υποδοχής παράνομων μεταναστών, δημιουργήθηκε ο
φράχτης αποτροπής παράνομης εισόδου στην περιοχή του Δήμου μας, στα χερσαία
σύνορα με την Τουρκία.
Εμείς συμφωνήσαμε με όλα αυτά τα μέτρα και
με θάρρος είπαμε τότε πως είναι απαραίτητα για να αντιμετωπίσει η Ελλάδα τις
μεταναστευτικές ροές. Κατηγορηθήκαμε εκείνη την εποχή. Σήμερα όμως, με τα
αποτελέσματα που υπήρξαν, έχουμε δικαιωθεί.
Κι αυτό γιατί, έχοντας πολύ χαμηλά έως
ασήμαντα ποσοστά εγχώριας εγκληματικότητας και διαφόρων μορφών παραβατικότητας
που θα μπορούσαν να κλονίσουν το αίσθημα ασφαλείας, το μόνο που μπορούσε να
ανατρέψει αυτό το δεδομένο ήταν η ανεξέλεγκτη διέλευση παράνομων μεταναστών.
Τα μέτρα λοιπόν, έπρεπε να ληφθούν και αυτό
που απομένει είναι να βελτιωθούν οι συνθήκες υποδοχής αυτών των ανθρώπων, ώστε
να συνάδουν με τον πολιτισμό μας.
Εμείς δεν είμαστε ούτε θα μπορούσαμε ποτέ να
είμαστε ρατσιστές και ξενόφοβοι.
Πρώτον, γιατί μεγάλο ποσοστό του ντόπιου
πληθυσμού είναι και οι ίδιοι απόγονοι προσφύγων, που μετανάστευσαν εξ ανάγκης ή
δια της βίας από τις πατρίδες τους στη Θράκη, τη Μικρά Ασία, τον Πόντο, την
Ανατολική Ρωμυλία.
Δεύτερον, γιατί είμαστε ζωντανοί φορείς της
μακραίωνης ελληνικής παράδοσης στις ανθρωπιστικές αξίες, στη φιλοξενία και στον
αλληλοσεβασμό.
Τρίτον, γιατί είμαστε πολίτες της σύγχρονης
Ευρώπης, η οποία σέβεται το διαφορετικό, το άλλο, το καινούργιο.
Κι όμως, ενώ εμείς σκεφτόμαστε έτσι, υφιστάμεθα
ένα νέο, ιδιότυπο ρατσισμό από την πλευρά των βορείων κυρίως εταίρων μας στην
ευρωπαϊκή οικογένεια, τόσο εμείς στην Ελλάδα, όσο και άλλα κράτη του νότου,
όπως η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία.
Ο λόγος βέβαια είναι η οικονομική κατάσταση
στην οποία έχουμε περιέλθει και τα σκληρά οικονομικά μέτρα που ελήφθησαν και
έχουν αλλάξει ριζικά την καθημερινότητά μας.
Εδώ, όντως υπάρχει θέμα για την αστική
ασφάλεια. Όσο συνεχίζεται η ύφεση, όσο αυξάνεται η ανεργία και η ανέχεια, τόσο
θα αυξάνεται και η παραβατικότητα στις πόλεις μας, με διαρρήξεις, κλοπές,
ληστείες.
Η απόσταση μέχρι να φτάσουμε σε σοβαρά
εγκλήματα, δεν είναι μεγάλη. Η απόγνωση και η απελπισία, ως απόρροια της
οικονομικής δυσπραγίας, μπορούν πράγματι να απειλήσουν σοβαρά το αίσθημα της
ασφάλειας σε μικρές και μεσαίες πόλεις, όπως οι δικές μας στον Έβρο. Αν και
ακόμη γνωριζόμαστε μεταξύ μας οι περισσότεροι εδώ, είναι δυνατόν να απειληθεί ο
φιλήσυχος χαρακτήρας πόλεων όπως η Αλεξανδρούπολη και η Ορεστιάδα.
Με τις δικές μας δυνάμεις και δομές,
προσπαθούμε να παρακολουθήσουμε την εξέλιξη μιας τέτοιας διαδικασίας και να
βρούμε τρόπους να την αντιμετωπίσουμε πριν διογκωθεί. Πιστεύουμε πως με την
άψογη συνεργασία που έχουμε με την τοπική Ελληνική Αστυνομία, καθώς και με τη
συνεχή διεύρυνση των πρωτοβουλιών κοινωνικής αλληλεγγύης, θα τα καταφέρουμε.
Σε κάθε περίπτωση, αν και η νοοτροπία μας ως
κοινωνία, διαφέρει αρκετά από αυτές της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης,
πρωτοβουλίες όπως η δική σας μπορούν να έχουν θετικά αποτελέσματα.
Σ` αυτήν την πρωτόγνωρη για εμάς κατάσταση
που έχει διαμορφωθεί στην πατρίδα μας, χρειαζόμαστε γνώμες και εμπειρίες που
μπορούν να αποβούν χρήσιμες για το άμεσο μέλλον.
Σας ευχαριστώ πολύ και εύχομαι καλή επιτυχία
στις εργασίες της ημερίδας σας.
Δημήτρης Μουζάς
Δήμαρχος Ορεστιάδας.