Του Δημήτρη
Δημητρακόπουλου. Ο Ερντογάν μαζί με τον άλλο, τον φαιδρό Νταβούτογλου, έχουν
στήσει το παραμύθι της μεγάλης και ισχυρής Τουρκίας που θα ξαναδημιουργήσει την
ισχυρή οθωμανική αυτοκρατορία. Το
παραμύθι τους δεν το τρώνε μόνο στην Τουρκία αλλά και στην Ελλάδα και την
Κύπρο. Σήριαλ και οι ‘ειδικοί’ μας έχουν...
τρελάνει για το θαύμα της Τουρκίας και
τους κινδύνους για την Ελλάδα.
Ποια είναι
όμως η πραγματική εικόνα της Τουρκίας; Η οικονομία της Τουρκίας άρχισε να αυξάνεται με
έντονους ρυθμούς αφού προηγήθηκε η
«θεραπεία», στην οποία υποβλήθηκε από το ΔΝΤ. Έτσι αφού η χώρα ισοπεδώθηκε,
η ανάπτυξη είναι εξασφαλισμένη.
Το μεγαλύτερο μέρος της ανάπτυξη στηρίχθηκε
στις κατασκευές.(30% της αναπτυξης, όταν ο κατασκευαστικός κλάδος στην Ελλάδα
στην καλύτερη εποχή ήταν μόλις το 10%) με αποτέλεσμα να έχει δημιουργηθεί
μία τεράστια υπερβολή ακινήτων, η οποία από στιγμή σε στιγμή θα εκραγεί, το
μέγεθος δε της κατάρρευσης θα είναι εκρηκτικό.
Και όπως συνήθως συμβαίνει, μία τέτοια κρίση
η κρίση στις κατασκευές συνοδεύεται από μία ανάλογη κρίση του τραπεζικού
συστήματος, λόγω επισφαλειών – αφού από αυτό «πηγάζουν» τα στεγαστικά και λοιπά
δάνεια. Αυτό που παρατήρησα στην τελευταία επίσκεψή μου στην Πόλη ήταν τα
μεγάλα εμπορικά κέντρα που ελέγχονται κυρίως από ξένες εταιρείες και η παγίδα
στην οποία έχουν πέσει τα Τουρκικά νοικοκυριά με τον υπερδανεισμό, στην ίδια
παγίδα που είχε πέσει η χώρα μας και το κόστος της πληρώνουμε σήμερα και στην
οποία οδηγήθηκαν πολλοί καταναλωτές - μέσω της «γενναιόδωρης» παροχής δανείων
μηδενικού επιτοκίου, των περιορισμένων απαιτήσεων για εγγυήσεις, καθώς επίσης
διαφόρων άλλων «τραπεζικών τεχνασμάτων». Επομένως, η Τουρκία απειλείται
από μία διπλή έκρηξη, με πολύ επικίνδυνα επακόλουθα για την οικονομία της.
Ο ρυθμός ανάπτυξης της τουρκικής οικονομίας
μειώθηκε απότομα το 2012, κατά 6,6% σε σχέση με το προηγούμενο έτος - οπότε
διαμορφώθηκε στο 2,2% (από 8,8% το 2011, στη δεύτερη θέση παγκοσμίως μετά την
Κίνα, η ανάπτυξη της οποίας ήταν 9,4%).Το μέγεθος αυτό είναι εξαιρετικά
άσχημο για μία αναπτυσσόμενη χώρα,και οφείλεται, σύμφωνα με τη τουρκική
στατιστική υπηρεσία (TUIK), στον περιορισμό της εσωτερικής ζήτησης (μειώθηκε
στο 0,7%, έναντι αύξησης 7,7% το 2011) και σε συνδυασμό με την μείωση των
εξαγωγών προς της Ευρώπη λόγω της κρίσης.
Η ενεργεία στην Τουρκία είναι 9% αλλά αυτός ο
αριθμός είναι πλασματικός γιατί οι απασχολούμενοι στην Τουρκία είναι λιγότεροι
για το μέγεθος του πληθυσμού που διαθέτει.
Δηλαδή η Τουρκία έχει λιγότερες
θέσεις εργασίας από την Ελλάδα αν γίνει αναλογισμός σε σχέση με τον πληθυσμό
της χώρας.Η
νέα Τουρκική λίρα από την ημέρα που την
εισήγαγε ο Ερντογάν (σχέση ισοτιμίας με το δολάριο 1προς1) έχει υποτιμηθεί πάνω
από 100% σε σχέση με την ημερομηνία εισαγωγής της – στο 2,32. Όταν θα σπάσει η
φούσκα των ακινήτων στην Τουρκία θα υποτιμηθεί η τουρκική λίρα και το
δημόσιο χρέος, ως προς το ΑΕΠ, θα εκτοξευθεί στα ύψη και θα επιδεινώνονταν πολλά από
τα υπόλοιπα οικονομικά της μεγέθη - ιδίως δε ο εξωτερικός δανεισμός (331,4 δις
$), ο οποίος ευρίσκεται ήδη σε επικίνδυνα υψηλά επίπεδα.
Επιπλέον η κεντρική
τράπεζα της Τουρκίας, μιμούμενη τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες του πλανήτη,
παρά τα προβληματικά οικονομικά μεγέθη της χώρας της, χαλάρωσε ακόμη
περισσότερο τη νομισματική πολιτική της – με αποτέλεσμα να έχει αυξηθεί η
πιστωτική επέκταση κατά 25% περίπου, έναντι 16,5% στα τέλη του 2012. Η ενέργεια της αυτή, η οποία αργά ή
γρήγορα θα οδηγήσει στην υποτίμηση της λίρας, και είναι εξαιρετικά
επικίνδυνη όταν η Τουρκία είναι μία πολύ φτωχή χώρα, αφού οι συνολικές
καταθέσεις των πολιτών της είναι της τάξης των 250 δις $, όταν στην
Ελλάδα του κατά οκτώ φορές μικρότερου πληθυσμού ξεπερνούν (πριν «φυγαδευτεί»
μεγάλο μέρος τους) τα 350 δις $.
Η εικόνα που
δείχνει η Τουρκία προς τα έξω, είναι μιας οικονομικής δύναμης που θέλει να
παίξει τον γεωπολιτικό ηγεμόνα της περιοχής πουλώντας τσαμπουκά στους γείτονές
της. Ο δε Ερντογάν αφού κατάφερε με την
πολιτική του να ξεδοντιάσει τον Τουρκικό στρατό, δεν δείχνει να αντιλαμβάνεται
τον κίνδυνο της κατάρρευσης καθώς και τα προβλήματα που τον περιτριγυρίζουν
απειλητικά όπως αυτό της Συρίας και του Κουρδιστάν. Στην πραγματικότητα η
Τουρκία ζει μια φούσκα που σύντομα θα σκάσει.